(Ảnh: Shutterstock)
Lây lan với phạm vi rộng và
tốc độ chóng mặt, Omicron là một trong những biến thể làm “chao đảo” cả thế
giới thời gian vừa qua.
Ngày 26/11 vừa qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đặt tên
cho một biến thể coronavirus mới phát hiện là “Omicron” và xếp nó vào nhóm
“biến thể đáng lo ngại” (variant of concern). Đây là một biến thể có số lượng
đột biến rất cao, dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người và thậm chí còn có khả năng
khiến người đã khỏi COVID-19 tái nhiễm biến thể này nhiều hơn hẳn so với các
biến thể khác. Dưới đây là những kiến thức cơ bản nhất bạn cần nắm được về
Omicron.
Khởi phát
Giới quan chức tại Nam Phi lần đầu tiên báo cáo Omicron
(B.1.1.529) cho WHO vào ngày 24/11 vừa qua, sau khi số ca mắc phải biến thể này
tăng mạnh vào nhiều tuần trước đó. Mẫu bệnh phẩm đầu tiên có chứa Omicron được
phát hiện vào ngày 9/11 và cho tới hiện nay, số ca nhiễm Omicron đang gia tăng
nhanh chóng tại Nam Phi. Tuy nhiên, quốc gia nào là nơi khởi phát biến thể này
hiện vẫn còn là một ẩn số.
Đột biến
Omicron có hơn 30 gen đột biến trong gen mã hóa protein,
trong đó có 10 đột biến nằm trong “vùng liên kết thụ thể”, khiến nó tăng khả
năng thành công khi bám vào các tế bào trên cơ thể người. Bên cạnh đó, một số
đột biến của biến thể này đã được phát hiện trong các biến thể trước đó, có
liên quan đến khả năng lây truyền cao hơn và né tránh tốt hơn các cơ chế phòng
thủ, miễn dịch của cơ thể người. WHO cho rằng: “Khả năng lây lan tiềm ẩn của
Omicron ở mức độ toàn cầu là rất cao”.
Mức độ nghiêm trọng khi gây bệnh
Hiện tại, giới khoa học vẫn chưa thể đưa ra một kết luận
chắc chắn rằng Omicron có gây ra các triệu chứng bệnh nặng hơn so với các biến
thể trước đó hay không. Số liệu thu thập được ban đầu cho thấy rằng tỷ lệ nhập
viện ở Nam Phi thực tế đang tăng. Tuy nhiên, theo WHO, xu hướng này có thể là
kết quả của việc tổng số người nhiễm bệnh ngày càng tăng, không chắc chắn là
ảnh hưởng của riêng biến thể Omicron này.
Hiệu quả của vaccine
Hầu hết các loại vaccine COVID-19 hiện hành đều hỗ trợ hệ
thống miễn dịch chống lại những protein đột biến nhất định. Vì có chứa nhiều
loại đột biến khác nhau, chuyên gia lo ngại rằng các vaccine hiện hành có thể
kém hiệu quả hơn trong việc nhận biết và ngăn ngừa Omicron.
Jesse Bloom – một nhà sinh học tiến hóa tại Trung tâm Nghiên
cứu Ung thư Fred Hutchinson, Seattle cho biết: “Dựa trên rất nhiều nghiên cứu
được thực hiện trên các biến thể khác, chúng tôi tin rằng sẽ có những sự sụt
giảm đáng kể trong quá trình tạo ra kháng thể của vaccine”. Tuy nhiên, các nhà
khoa học khác cũng nhấn mạnh rằng tác dụng của vaccine chỉ có thể bị sụt giảm,
không thể bị biến mất hoàn toàn.
Khả năng lây truyền
Số liệu thu thập được tại Nam Phi cho thấy rằng số người có
kết quả dương tính với COVID-19 có xu hướng tăng ở những khu vực bị ảnh hưởng
bởi Omicron. Tuy nhiên, để chắc chắn được rằng xu hướng này gây ra bởi bản thân
đột biến hay bởi những yếu tố khác nữa thì còn cần một quá trình nghiên cứu cẩn
trọng trong tương lai.
Mai Linh
https://vtv.vn/
Đài truyền hình Việt Nam